सर्वरक्षा महास्तोत्रम् | Sarva-rakṣā Mahāstotram | Śloka English Translation | श्लोकों का सरल एवं स्पष्ट हिन्दी भावार्थ |
॥ मंगलाचरणम् ॥ॐ सर्वदेवताभ्यो नमः। सर्वरक्षा प्राप्य, सर्वमंगलसिद्ध्यर्थम्, सर्वदुःखविनाशाय। वेदमया जगत्सृष्टिस्थितिकारणाय ब्रह्मस्वरूपाय नमो नमः। ॐ॥ | ॥ Maṅgalācaraṇam ॥oṃ sarva-devatābhyo namaḥ। sarva-rakṣā prāpya, sarva-maṅgala-siddhy-artham, sarva-duḥkha-vināśāya। veda-mayā jagat-sṛṣṭi-sthiti-kāraṇāya brahma-svarūpāya namo namaḥ। oṃ॥ | ॥ Maṅgalācaraṇam : Auspicious Invocation ॥Salutations to all divine beings. May total protection, auspiciousness, and removal of all suffering be attained. I bow to the Supreme Consciousness — the divine essence from which creation, preservation, and the entire Vedic universe arises. | ॥ मंगलाचरण प्रारम्भिक प्रार्थना ॥भावार्थ: मैं समस्त देवताओं को प्रणाम करता हूँ। उनकी कृपा से सम्पूर्ण सुरक्षा, शुभता और दुखों का नाश हो। जगत की सृष्टि, पालन और आधार रूप ब्रह्मस्वरूप परमेश्वर को बार-बार नमस्कार। |
॥ गणेशावन्दना ॥ॐ गम् गणपतये नमः। ॐ वक्रतुण्ड महाकाय सूर्यकोटि समप्रभ। निर्विघ्नं कुरु मे देव सर्वकार्येषु सर्वदा॥ विघ्नेश्वरः सर्वविघ्न नाशनं कुरु भक्तनाम्। सर्वमार्गसिद्धिं प्रदातु॥ | ॥ Gaṇeśa-vandana ॥oṃ gaṃ gaṇapataye namaḥ। oṃ vakra-tuṇḍa mahākāya sūrya-koṭi-sama-prabha। nirvighnaṃ kuru me deva sarva-kāryeṣu sarvadā॥ vighneśvaraḥ sarva-vighna- nāśanaṃ kuru bhaktānām। sarva-mārga-siddhiṃ pradātu॥ | ॥ Gaṇeśa-vandana : Prayer to Lord Gaṇeśa ॥O Lord Gaṇeśa, with a curved trunk and mighty form, whose brilliance equals millions of suns — please remove all obstacles from my path and bless every work I undertake. O Vighneśvara, destroyer of difficulties, grant success and smooth passage in every direction. | ॥ गणेश वंदना ॥भावार्थ: हे भगवान गणेश, आपका तेज करोड़ों सूर्यों के समान है। मेरे सभी कार्यों में आने वाली बाधाओं को दूर कीजिए। हे विघ्नहर्ता, भक्तों की कठिनाइयों का नाश कर हर दिशा में सफलता प्रदान कीजिए। |
॥ चामुण्डा स्तुति ॥ॐ ह्रीं क्लीं चामुण्डायै विच्चे। सर्वबाधा प्रशमनं त्रैलोक्यस्याखिलेश्वरी। एवमेव त्वया कार्यम् अस्मत्-विघ्नविनाशनम्॥ | ॥ Cāmuṇḍā Stuti ॥oṃ hrīṃ klīṃ cāmuṇḍāyai vicce। sarva-bādhā praśamanaṃ trailokyasyākhileśvarī। evameva tvayā kāryam asmat-vighna-vināśanam॥ | ॥ Cāmuṇḍā Stuti : To Goddess Cāmuṇḍā ॥ O Divine Mother Cāmuṇḍā, Great Sovereign of the three worlds, the remover of all obstacles and afflictions — please clear every hardship from my life and protect me at all times.
| ॥ चामुंडा स्तुति ॥भावार्थ: हे माँ चामुंडा, जो तीनों लोकों की स्वामिनी हैं, आप सभी प्रकार की बाधाओं का नाश करती हैं। कृपया हमारे जीवन से सभी विघ्न और कष्ट दूर करें और सर्वत्र रक्षा प्रदान करें। |
॥ देवीसूक्तम् ॥या देवी सर्वभूतेषु शक्तिरूपेण संस्थिता। नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः॥ नमो नमः जगदम्बिके। भक्तानां सर्वरक्षा कुरु सर्वसिद्धिप्रदायिनी भवतु॥ | ॥ Devī-sūktam ॥yā devī sarva-bhūteṣu śakti-rūpeṇa saṃsthitā। namas-tasyai namas-tasyai namas-tasyai namo namaḥ॥ namo namaḥ jagad-ambike। bhaktānāṃ sarva-rakṣā kuru sarva-siddhi-pradāyinī bhavatu॥ | ॥ Devī-sūktam : To the Universal Goddess ॥ To the Goddess who exists in all beings as pure energy itself — I bow again and again.
O Mother of the universe, grant Your protection and bestow perfection, well-being, and auspiciousness. | ॥ देवी सूक्तम् ॥भावार्थ: जो देवी सम्पूर्ण प्राणियों में शक्ति के रूप में विद्यमान हैं, उन्हें बार–बार नमस्कार। हे जगदंबा, भक्तों की रक्षा करें और सभी सिद्धियाँ तथा मंगल प्रदान करें। |
॥ त्र्यम्बकं महामृत्युंजयम् ॥ॐ त्र्यम्बकं यजामहे सुगन्धिं पुष्टिवर्धनम्। उर्वारुकमिव बन्धनान् मृत्योर्मुक्षीय माऽमृतात्॥ | ॥ Tryambakaṃ Mahāmṛtyuñjayam ॥oṃ tryambakaṃ yajāmahe sugandhiṃ puṣṭi-vardhanam। urvārukam iva bandhanān mṛtyor mukṣīya mā’mṛtāt॥ | ॥ Mahāmṛtyuñjaya Mantra : The Great Conqueror of Death ॥ We worship the three-eyed Lord Śiva who nourishes and strengthens us. Just as a ripe cucumber is effortlessly released from its stalk, may He liberate us from the fear of death and lead us into immortality.
| ॥ महामृत्युंजय मंत्र ॥भावार्थ: हम भगवान त्र्यम्बक (शिव) की उपासना करते हैं, जो जीवन को पोषित और पुष्ट करते हैं। जैसे पका हुआ फल डंठल से सहज रूप से अलग हो जाता है, वैसे ही वे हमें मृत्यु के भय से मुक्त करें और अमृततुल्य शांति प्रदान करें। |
॥ शिव स्तुति ॥ॐ नमः शिवाय। शिवो मे चेतना, शिवो मे प्राणः, शिवो मे मनः, शिवो मे सर्वम्। महादेव सर्वदुःखनाशनम् कुरु। आयुषं बलं चित्तशुद्धिं च दत्तु॥ | ॥ Śiva-stuti ॥oṃ namaḥ śivāya। śivo me cetanā, śivo me prāṇaḥ, śivo me manaḥ, śivo me sarvam। mahādeva sarva-duḥkha-nāśanam kuru। āyuṣaṃ balaṃ citta-śuddhiṃ ca dattu॥ | ॥ Śiva Stuti : Invocation to Lord Śiva ॥ May Śiva be my consciousness, my life-force, my mind, and my very existence. O Mahādeva, destroy all my sorrows, and grant long life, inner strength, and purity of heart.
| ॥ शिव स्तुति ॥भावार्थ: मेरी चेतना, मेरा प्राण, मेरा मन और मेरा सम्पूर्ण अस्तित्व — सब शिवमय हो। हे महादेव, मेरे दुखों का नाश करें, दीर्घायु, बल और मन की पवित्रता प्रदान करें। |
॥ नृसिंह कवच ॥ॐ उग्रं वीरं महाविष्णुं ज्वलन्तं सर्वतोमुखम्। नृसिंहं भीषणं भद्रं मृत्युमृत्युं नमाम्यहम्॥ ॐ श्रम् नमो भगवते नृसिंहाय सर्वोपद्रवनिवारणाय स्वाहा॥ नरसिंहदेव भक्तानां सर्वोपद्रवविनाशं कुरु। सर्वरक्षा प्रदत्तु॥ | ॥ Nṛsiṃha-kavaca-stavam ॥oṃ ugraṃ vīraṃ mahā-viṣṇuṃ jvalantaṃ sarvato-mukham। nṛsiṃhaṃ bhīṣaṇaṃ bhadraṃ mṛtyuṃ-mṛtyuṃ namāmy aham॥ oṃ śraṃ namo bhagavate nṛsiṃhāya sarvopadrava-nivāraṇāya svāhā॥ nṛsiṃha-deva bhaktānāṃ sarvopadrava-vināśaṃ kuru। sarva-rakṣā pradattu॥ | ॥ Nṛsiṃha Kavaca : Protection of Lord Nṛsiṃha ॥ugraṃ vīraṃ mahā-viṣṇuṃ… I bow to the fierce and heroic form of Viṣṇu — Lord Nṛsiṃha, blazing with divine radiance and destroying all negative forces. O Conqueror of death, protect me from every danger. oṃ śraṃ namo bhagavate nṛsiṃhāya…: O Nṛsiṃha Deva, please remove all disturbances and afflictions. Grant Your complete protection. | ॥ नरसिंह कवच स्तवन ॥भावार्थ: मैं भगवान नरसिंह को नमस्कार करता हूँ — जो उग्र, वीर और सर्वदिशाओं में प्रकाश फैलाने वाले हैं। हे मृत्युनाशक प्रभु, मेरी हर प्रकार की विपत्ति से रक्षा कीजिए। भूत-प्रेत-पिशाचादि निवारण मंत्र: हे नरसिंह देव, सभी उपद्रव और बाधाएँ दूर कीजिए, पूर्ण सुरक्षा प्रदान कीजिए। |
॥ राम स्तुति ॥श्रीरामाय नमः। लोकाभिरामं श्रीरामं नमामि। अपदाम् पतितानां दातारं सर्वसंपत्प्रदायकम्। रामनामग्रहणे भक्तानां सर्वरक्षा भूयात्॥ | ॥ Rāma-stuti ॥śrī-rāmāya namaḥ। lokābhirāmaṃ śrī-rāmaṃ namāmi। apadāṃ patitānāṃ dātāraṃ sarva-saṃpat-pradāyakam। rāma-nāma-grahaṇe bhaktānāṃ sarva-rakṣā bhūyāt॥ | ॥ Rāma Stuti : Devotion to Lord Rāma ॥lokābhirāmaṃ śrī-rāmaṃ namāmi…: I bow to Lord Śrī Rāma, the most charming and virtuous in all the worlds. He is the savior of the fallen, the giver of all prosperity. By chanting the name “Rāma,” may complete protection surround the devotee. | ॥ राम स्तुति ॥भावार्थ: मैं भगवान श्रीराम को प्रणाम करता हूँ, जो संपूर्ण लोकों में प्रिय और मंगलकारी हैं। वे संकट में पड़े लोगों के उद्धारक हैं, सभी प्रकार की संपत्ति और सफलता प्रदान करते हैं। रघुनाथ के नाम का स्मरण करने से भक्त को पूर्ण सुरक्षा प्राप्त होती है। |
॥ हनुमत् स्तोत्रम् ॥ॐ श्रीहनुमते रुद्रात्मकाय नमः। जय हनुमान ज्ञानिगुणसागर। भूत-प्रेत-पिशाचादि सर्वविनाशनम्। सर्वत्र विजयम् देहि, सर्वत्र जयमंगलम्॥ मारुतिनन्दन भक्तानां तेजोबलं धैर्यं च वर्धय। सर्वसंकटविनाशं कुरु कुरु॥ | ॥ Hanumat-stotram ॥oṃ śrī-hanumate rudrātmakāya namaḥ। jaya hanumān jñāni-guṇa-sāgara। bhūta-preta-piśācādi sarva-vināśanam। sarvatra vijayaṃ dehi, sarvatra jaya-maṅgalam॥ māruti-nandana bhaktānāṃ tejo-balaṃ dhairyaṃ ca vardhaya। sarva-saṃkaṭa-vināśaṃ kuru kuru॥ | ॥ Hanumat Stotram : Prayer to Hanumān ॥jaya hanumān jñāni-guṇa-sāgara… Victory to Lord Hanumān — the ocean of wisdom and virtues. Destroyer of ghosts, negative energies, and unseen forces, grant us success and auspiciousness everywhere. O son of Vāyu, increase our courage, strength, and brilliance, and remove every difficulty. | ॥ हनुमान स्तोत्र ॥भावार्थ: जय हो श्रीहनुमान जी की — आप ज्ञान और गुणों के सागर हैं। आप भूत-प्रेत, नकारात्मक शक्तियों और अदृश्य बाधाओं का नाश करते हैं। हमें हर स्थान पर विजय, साहस और शक्ति प्रदान करें। हे मारुति नंदन, हमारे तेज, बल और धैर्य को बढ़ाएँ और सभी संकटों का विनाश करें। |
॥ कालभैरव स्तवम् ॥ॐ कालभैरवाय विद्महे कालांतकाय धीमहि। तन्नो भैरवः प्रचोदयात्॥ ॐ ह्रीं वटुकाय अपराजिताय कालभैरवाय नमः॥ रात्रौ भैरवः पातु, शरद्भञ्जनभैरवनाथः। रात्रिरक्षा कुरु, अदृष्टदोषनिवारणम्। आभयप्रदानं कुरु॥ | ॥ Kālabhairava-stavanaṃ ॥oṃ kālabhairavāya vidmahe kālāntakāya dhīmahi। tanno bhairavaḥ pracodayāt॥ oṃ hrīṃ vaṭukāya aparājitāya kāla-bhairavāya namaḥ॥ rātrau bhairavaḥ pātu, śarad-bhañjana-bhairava-nāthaḥ। rātri-rakṣā kuru, adṛṣṭa-doṣa-nivāraṇam। ābhaya-pradānaṃ kuru॥ | ॥ Kālabhairava Stavana : Hymn to Lord Kālabhairava ॥kālabhairavāya vidmahe… Let us meditate on Lord Kālabhairava, the fear-dispeller and destroyer of time’s limitations. May that fierce deity illuminate our intellect. rātrau bhairavaḥ pātu… May Bhairava protect us at night, destroy all unseen faults and dangers, and grant fearlessness and safety at all times. | ॥ कालभैरव स्तवन ॥भावार्थ: हम भगवान कालभैरव का ध्यान करते हैं, जो भय का नाश करने वाले, काल को जीतने वाले हैं। वे हमारी बुद्धि को प्रेरित और प्रकाशित करें। रात्रि-रक्षा प्रार्थना: रात्रि के समय भैरव देव हमारी रक्षा करें, अदृश्य दोषों और सभी प्रकार के भय को दूर करें, और निर्भयता प्रदान करें। |
॥ दिक्पालक संरक्षणम् ॥ॐ भूर्भुवः स्वः। पूर्वे इन्द्रः पातु, दक्षिणे यमः पातु। पश्चिमे वरुणः पातु, उत्तरे कुबेरः पातु। उर्ध्वे ब्रह्मा पातु, अधस्तान् अनन्तः पातु। सर्वतः भद्ररक्षा भूयात्॥ | ॥ Dik-pālaka Rakṣā ॥oṃ bhūr bhuvaḥ svaḥ। pūrve indraḥ pātu, dakṣiṇe yamaḥ pātu। paścime varuṇaḥ pātu, uttare kuberaḥ pātu। ūrdhve brahmā pātu, adhas-tān anantaḥ pātu। sarvataḥ bhadra-rakṣā bhūyāt॥ | ॥ Dik-pālaka Rakṣā : Protection From the Guardians of Directions ॥pūrve indraḥ pātu… May Indra guard the East, Yama the South, Varuṇa the West, Kubera the North. May Brahmā protect from above, and Ananta (Śeṣa Nāga) from below. May auspicious protection surround me from every direction. | ॥ दिक्पालक रक्षा ॥भावार्थ: पूर्व में इन्द्र देव रक्षा करें, दक्षिण में यमराज, पश्चिम में वरुण देव, उत्तर में कुबेर देव। ऊपर ब्रह्मा जी रक्षा करें, नीचे अनंत (शेषनाग) रक्षा करें। चारों दिशाओं से शुभ और दिव्य रक्षा प्राप्त हो। |
॥ सर्वदेव कवचम् ॥दिशासु शुभरक्षा स्थायिनी भातु। गणेशो अग्रे पातु, रामोऽद्य सर्वदा पातु। हनुमान् बाहुयोः पातु, शङ्करः हृदि पातु। दुर्गा शक्तिः सर्वतः पातु, रात्रौ नृसिंहः पातु। सर्वदेवा पातु सर्वतो देहम्। सर्वतः भूयात् संरक्षितम्॥ | ॥ Sarva-deva-kavacam ॥diśāsu śubha-rakṣā sthāyinī bhātu। gaṇeśo agre pātu, rāmo’dya sarvadā pātu। hanumān bāhuyoḥ pātu, śaṅkaraḥ hṛdi pātu। durgā śaktiḥ sarvataḥ pātu, rātrau nṛsiṃhaḥ pātu। sarva-devāḥ pātu sarvato deham। sarvataḥ bhūyāt saṃrakṣitam॥ | ॥ Sarva-deva-kavacam : Universal Shield of the Gods ॥gaṇeśo agre pātu… durgā śaktiḥ sarvataḥ pātu… May Gaṇeśa protect me in front, Lord Rāma always safeguard my path, Hanumān guard my arms, and Lord Śaṅkara protect my heart. May Goddess Durgā shield me from all sides, and Lord Nṛsiṃha protect me through the night. May all the gods protect my body and preserve me completely in every way. | ॥ सर्वदेव कवच ॥भावार्थ: हे गणेश जी, आप सामने से रक्षा करें। हे राम जी, आप सदैव हमारे मार्ग की रक्षा करें। हे हनुमान जी, आप दोनों बाहुओं की रक्षा करें। हे शंकरजी, आप हृदय की रक्षा करें। हे माँ दुर्गा, आप सर्वत्र से रक्षा प्रदान करें। रात्रि में भगवान नरसिंह रक्षा करें। सभी देवता हमारे शरीर की रक्षा करें और हमें पूर्ण सुरक्षित रखें। |
॥ फलश्रुतिः ॥बलम् आयुः समदन्तु। यः पठेत् भक्तभावेन नित्यं सर्वरक्षा कवचम्। सर्वभयात्, सर्वसंपत्समृद्धिं लभेत्। अशुभं नाशयन्तु देवाः, शुभं कुर्युः देवताः॥ सर्वदेवताभ्यो नमः। ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः॥ | ॥ Phala-śrutiḥ ॥balaṃ āyuḥ samadantu। yaḥ paṭhet bhakta-bhāvena nityaṃ sarva-rakṣā-kavacam। sarva-bhayāt, sarva-saṃpat-samṛddhiṃ labhet। aśubhaṃ nāśayantu devāḥ, śubhaṃ kuryuḥ devatāḥ॥ sarva-devatābhyo namaḥ। oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ॥ | ॥ Phala-śrutiḥ : Blessings of Recitation ॥yaḥ paṭhet bhakta-bhāvena nityaṃ…: Whoever recites this sacred protective hymn with devotion and sincerity gains strength, long life, fearlessness, and all forms of prosperity. May the gods remove all inauspiciousness and establish goodness everywhere. May peace be everywhere, always. | ॥ फलश्रुति — स्तोत्र पाठ का फल ॥भावार्थ: जो भक्त इस सर्वरक्षा कवच का नित्य श्रद्धा और भक्ति से पाठ करता है, उसे बल, आयु, समृद्धि, भय से मुक्ति और सभी प्रकार की सफलता प्राप्त होती है। देवगण सभी अशुभता का नाश करें और शुभता का विस्तार करें। सभी दिशाएँ शांति से भर जाएँ — शांति, शांति, शांति। |